Het bereiken van een minimaal verdichte bodem is een cruciale voorwaarde voor gezonde gewassen en maximale opbrengsten. Diverse wetenschappelijke studies wijzen uit dat de economische schade door bodemverdichting aanzienlijk kan zijn. Bij gewassen zoals zaaiuien, wortelen of suikerbieten kunnen opbrengstdervingen van 20% tot wel 50% voorkomen, wat resulteert in aanzienlijke verliezen op het boerenerf. Wanneer dergelijke gewassen gecombineerd worden met bijvoorbeeld aardappelen, die tot 30% minder kunnen opleveren, kan bodemverdichting leiden tot tienduizenden euro’s verlies per jaar voor een gemiddeld akkerbouwbedrijf. De impact van bodemverdichting wordt uitgebreid beschreven in het onderzoeksproject "Preventie van bodemverdichting in de akkerbouw" (2022-2023) van Wageningen University & Research.
De rol van lage bandspanning in het voorkomen van bodemverdichting
Het toepassen van lage bandspanning is één van de belangrijkste methoden om bodemverdichting te voorkomen. De mate van druk die de bodem ervaart, is sterk afhankelijk van hoe ver de band kan doorbuigen onder belasting. Dit proces speelt een sleutelrol in de verdeling van het gewicht van de machine over het bodemoppervlak. Als de band niet voldoende kan afplatten, neemt de druk op de bodem toe, wat leidt tot verdichting. De druk die op de bodem wordt uitgeoefend, wordt gemeten in kilogrammen per vierkante centimeter in het contactvlak van de band. Het is eenvoudig te begrijpen dat, wanneer de bandspanning stijgt, het contactoppervlak kleiner wordt, waardoor de druk per vierkante centimeter toeneemt. Dit betekent dat een juiste afstemming van bandspanning cruciaal is voor het minimaliseren van bodemverdichting.
Een belangrijke vuistregel is dat bij 1 bar bandspanning de bodemdruk ongeveer 1,2 kg/cm² bedraagt. Bij 2 bar is dit 2,4 kg/cm² en bij 3 bar is de bodemdruk 3,6 kg/cm². Naast de bandspanning speelt ook de sterkte en het type van de band een rol: hoe soepeler de band, hoe minder de druk in de bodem wordt geconcentreerd. Vandaar dat steeds vaker wordt gekozen voor flexibele radiaalbanden, zoals de VF- en IF-banden, die de belasting met lagere bandspanning kunnen dragen en zo de bodemdruk minimaliseren.
De voordelen van flexibele landbouwbanden
Het gebruik van banden die 20% tot 40% lagere bandspanning mogelijk maken (en in sommige gevallen zelfs tot 50%) biedt aanzienlijke voordelen voor de landbouw. Wageningen University & Research heeft aangetoond dat door gebruik te maken van geoptimaliseerde bandspanning, een gemiddelde akkerbouwer op 100 hectare in Nederland met gewassen zoals aardappelen, suikerbieten, wintertarwe en wortelen, tot €6.600 per jaar kan besparen. Dit kan onder andere bereikt worden door het gebruik van drukwisselsystemen of flexibele banden die de belasting van de grond verminderen. Het prijsverschil tussen standaardbanden en VF-banden voor een tractor met een vermogen van 120 pk tot 150 pk is meestal minder dan €2000 (ref. 540/65R28 en 650/65R38 BKT RT657 vs BKT V-Flecto), en deze investering kan binnen een jaar worden terugverdiend.
Praktische overwegingen bij bandkeuze
Veel agrariërs starten de zoektocht naar de juiste bandspanning met de wiellast van hun machines. Dit is logisch, vooral voor loonwerkers die op zoek zijn naar hoog draagvermogen, lage rolweerstand en minder slijtage. Toch begint de echte efficiëntie vaak met een bewuste keuze voor machines die optimaal passen bij de bandspanning die het beste is voor de bodem. Het bewust kiezen voor lage bandspanning en flexibele banden kan de bodemdruk aanzienlijk verlagen en is essentieel voor het verbeteren van de bodemstructuur, vooral nu het gebruik van chemische hulpmiddelen in de landbouw steeds meer beperkt wordt.
Als u meer wilt weten over de voordelen van lage bandspanning, het voorkomen van bodemverdichting en het terugverdienen van een investering in moderne landbouwbanden, kunt u contact met ons opnemen via onze onderstaande contactpagina. Wij helpen u graag verder.
Naar contact
Note: Dit is een kennisartikel in samenwerking met LandbouwMechanisatie, gebaseerd op het onderzoek van Wageningen University & Research, bedoeld om u te informeren over de voordelen van geoptimaliseerde bandspanning en het belang van bodemgezondheid in de landbouw.
